موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) ادم.
بزرگسالان: مقدار mg/day 200-25 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود.
كودكان: ابتدا، مقدار mg/kg/day 3/3 یا mg/m2/day 60 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود.
ب) هایپرتانسیون.
بزرگسالان: مقدار mg/day 100-50 در مقادیر منقسم مصرف می‌شود. بعضی متخصصین از دوزهای كمتر اسپیرونولاكتون در حد mg 50-25 روزانه استفاده نموده و یك داروی ضد فشارخون دیگر به آن اضافه می‌كنند ، به جای اینكه دوز اسپیرونولاكتون را افزایش دهند.
كودكان: مقدار mg/kg 3/3-1 در روز (حداكثر mg 100 ) از راه خوراكی به شكل یك یا دو بار در روز مصرف می‌شود.
پ) هایپوکالمی ناشی از مصرف داروهای مدر.
بزرگسالان: مقدار mg/day 100-25 مصرف می‌شود (این دارو زمانی تجویز می‌ شود كه مصرف مكمل‌های خوراكی پتاسیم نامناسب باشند).
ت) تشخیص هایپرآلدوسترونیسم اولیه.
بزرگسالان: از راه خوراكی، مقدار mg/day 400 به مدت چهار روز (آزمون كوتاه مدت) یا به مدت 4-3 هفته (آزمون طولانی مدت)، مصرف می‌شود. اگر كمی پتاسیم خون و زیادی فشارخون تصحیح گردد، تشخیص احتمالی هایپرآلدوسترونیسم اولیه داده می‌شود.
ث) هیرسوتیسم.
بزرگسالان: روزانه mg 200-50 مصرف می‌شود.
ج) سندرم پیش از قاعدگی.
بزرگسالان: مقدار mg‌ 25 چهار بار در روز، در روز چهاردهم سیكل قاعدگی مصرف می‌شود.
چ) نارسایی قلبی در بیمارانی كه در حال دریافت مهاركننده‌های ACE و یك دیورتیك قوس هنله با یا بدون گلیكوزید قلبی هستند.
بزرگسالان: با دوز mg‌ 25-12.5 در روز شروع می‌شود.
ح) كاهش خطر خونریزی بیش از حد واژینال (metrorrhagia).
بزرگسالان: مقدار mg 50 دو بار در روز از راه خوراكی از روز 4 تا 21 سیكل قاعدگی مصرف می‌گردد.
خ) آكنه ولگاریس.
بزرگسالان: mg 100 روزانه از راه خوراكی مصرف می‌شود.
عوارض جانبی:
عوارض جانبی
اعصاب مرکزی : سردرد، گیجی، خواب آلودگی، آتاکسی.
پوست: كهیر، هیرسوتیسم، ضایعات ماکولوپاپولار.
دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، خونریزی معده ، گاستریت، زخم، کرامپ.
متابولیك: هایپرکالمی، دهیدراتاسیون، هایپوناترمی، افزایش گذرای غلظت BUN، اسیدوز.
ادراری ـ تناسلی: عدم توان حفظ نعوظ، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها.
خون: آگرانولوسیتوز.
سایر عوارض: ژنیكوماستی، زخم شدن پستان، تب دارویی.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: دهیدراتاسیون، اختلالات الكترولیتی.
درمان: شامل اقدامات حمایتی و علامتی است. در صورت بلع حاد دارو، محتویات معده را باید با وادار كردن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده، تخلیه كرد. در زیادی شدید پتاسیم خون (بیش از mEq/L 6.5)، غلظت سرمی پتاسیم با تزریق وریدی بیكربنات سدیم یا گلوكز همراه با انسولین كاهش می‌یابد. مصرف یك رزین مبادله‌كننده كاتیون، مانند سدیم پلی‌استیرن سولفونات (كی‌اگزالات)، به صورت خوراكی یا به صورت تنقیه نیز ممكن است غلظت سرمی پتاسیم را كاهش دهد.
تداخل دارویی:
تداخل دارویی
اسپیرونولاكتون ممكن است اثرات كاهنده فشارخون سایر داروهای كاهندة فشارخون را تشدید كند؛ از این اثر می‌توان بهره درمانی گرفت.
اسپیرونولاكتون در صورت مصرف همزمان با مدرهای نگهدارنده پتاسیم، مهاركننده‌های آنزیم تبدیل‌كننده آنژیوتانسین (كاپتوپریل)، مكمل‌های پتاسیم، فرآورده‌های دارویی حاوی پتاسیم (پنی‌سیلین G تزریقی )، یا جانشین املاح، خطر بروز هایپرکالمی را افزایش می‌دهد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایندومتاسین یا ایبوپروفن، ممكن است به عملكرد كلیه آسیب‌ زده و در نتیجه، بر دفع پتاسیم تأثیر بگذارند. آسپیرین ممكن است پاسخ بالینی به اسپیرونولاكتون را اندكی كاهش دهد.
مکانیسم اثر:
مکانیسم اثر
اثر دیورتیك و نگهدارنده پتاسیم: اسپیرونولاكتون به طور رقابتی اثرات آلدوسترون را بر روی توبول‌های انتهایی كلیه مهار می‌كند و موجب افزایش دفع آب و سدیم و كاهش دفع پتاسیم می‌شود.
اسپیرونولاكتون برای درمان بیماری‌هایی كه با ترشح بیش از حد آلدوسترون همراه است، مانند سیروز كبدی، سندرم نفروتیك و نارسایی احتقانی قلب (CHF) به كار می‌رود. همچنین، این دارو برای درمان هایپوکالمی ناشی از مصرف مدرها استفاده می‌شود.
اثر كاهنده فشارخون: مكانیسم اثر آن مشخص نیست. اسپیرونولاكتون ممكن است اثر آلدوسترون را بر روی عضلات صاف شریانچه‌ها مسدود سازد.
تشخیص هایپرآلدوسترونیسم اولیه: اسپیرونولاكتون اثرات آلدوسترون را مهار می‌كند. بنابراین، تصحیح هایپوکالمی و ها یپرتانسیون دلیل احتمالی زیادی اولیه آلدوسترون است.
موارد منع مصرف و احتیاط:
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف: غلظت سرمی پتاسیم بیش از mEq/L 5/5 ، همراه با سایر مدرهای نگهدارنده پتاسیم یا مكمل‌های پتاسیم (این داروها پتاسیم را در بدن نگه داشته و می‌توانند موجب بروز زیادی شدید پتاسیم در این بیماران شوند)، آنوری، نارسایی حاد یا مزمن كلیوی، نفروپاتی دیابتی (خطر بروز هایپرکالمی وجود دارد)، حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به دارو، سیروز كبدی (از طریق ایجاد عدم تعادل آب و الكترولیت و اسید - باز می‌تواند منجر به ایجاد آنسفالوپاتی كبدی گردد.).
موارد احتیاط :
نارسایی شدید كبدی (عدم تعادل الكترولیتی ممكن است بروز آنسفالوپاتی كبدی را تسریع كند)، دیابت (این بیماران در معرض افزایش خطر هایپرکالمی هستند).
عوارض جانبی:
عوارض جانبی
اعصاب مرکزی : سردرد، گیجی، خواب آلودگی، آتاکسی.
پوست: كهیر، هیرسوتیسم، ضایعات ماکولوپاپولار.
دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، خونریزی معده ، گاستریت، زخم، کرامپ.
متابولیك: هایپرکالمی، دهیدراتاسیون، هایپوناترمی، افزایش گذرای غلظت BUN، اسیدوز.
ادراری ـ تناسلی: عدم توان حفظ نعوظ، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها.
خون: آگرانولوسیتوز.
سایر عوارض: ژنیكوماستی، زخم شدن پستان، تب دارویی.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: دهیدراتاسیون، اختلالات الكترولیتی.
درمان: شامل اقدامات حمایتی و علامتی است. در صورت بلع حاد دارو، محتویات معده را باید با وادار كردن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده، تخلیه كرد. در زیادی شدید پتاسیم خون (بیش از mEq/L 6.5)، غلظت سرمی پتاسیم با تزریق وریدی بیكربنات سدیم یا گلوكز همراه با انسولین كاهش می‌یابد. مصرف یك رزین مبادله‌كننده كاتیون، مانند سدیم پلی‌استیرن سولفونات (كی‌اگزالات)، به صورت خوراكی یا به صورت تنقیه نیز ممكن است غلظت سرمی پتاسیم را كاهش دهد.
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: دیورتیک نگهدارنده پتاسیم.
طبقه‌بندی درمانی: دیورتیک، ضد فشارخون.
طبقه‌‌‌بندی مصرف در بارداری: رده C
ملاحظات اختصاصی
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی مدرهای نگهدارنده پتاسیم، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:
1- مصرف دارو همراه با غذا، جذب آن را افزایش می‌دهد.
2- در صورت مصرف دارو به تنهایی، شروع اثر دیورتیك آن ممكن است 3-2 روز به تأخیر افتد. حداكثر اثر كاهنده فشارخون ممكن است بعد از 3-2 هفته بروز كند.
3- دارو باید دور از نور نگهداری شود.
4- عوارض جانبی با مقدار مصرف دارو و طول مدت درمان ارتباط دارد و معمولاً با قطع مصرف دارو برطرف می‌شود. با این وجود، ممكن است ژنیكوماستی باقی بماند.
5- اسپیرونولاكتون یك داروی ضد آندروژن بوده و برای درمان هیرسوتیسم در خانم‌ها، با مقادیر mg/day 200 به كار رفته است.
6- از استفاده غیرضروری اسپیرونولاكتون اجتناب شود. نشان داده شده است كه مصرف این دارو در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد تومور می‌كند.
نكات قابل توصیه به بیمار
1- برقراری حداكثر ترشح ادرار ممكن است سه روز پس از شروع درمان آغاز شود و تا 3-2 روز پس از قطع درمان باقی بماند.
2- در صورت بروز کانفوزیون یا لتارژی، فوراً به پزشك اطلاع دهید.
3- تا مشخص شدن پاسخ به دارو، از انجام فعالیت‌های مخاطره‌آمیز، مانند رانندگی، خودداری كنید.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده به اثر مدر دارو مستعدتر بوده و برای جلوگیری از ترشح بیش از حد ادرار ممكن است به مقادیر كمتر دارو احتیاج داشته باشند.
مصرف در كودكان: در صورت مصرف دارو در كودكان، قرص‌ها را باید خرد كرده و با شربت خوش طعم مخلوط نمود و سپس، به صورت سوسپانسیون خوراكی مصرف كرد.
مصرف در شیردهی: بی‌ضرری مصرف دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است. كانرنون (متابولیت دارو) در شیر انتشار می‌یابد. شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
اسپیرونولاكتون نتایج سنجش غلظت 17- هیدروكسی كورتیكواستروئید ادرار و پلاسما به روش فلوئورومتری را تغییر می‌دهد و ممكن است موجب افزایش كاذب دیگوكسین سرم در آزمون رادیوایمونواسی شود.

اشكال دارویی:
اشكال دارویی:
Tablet: 25, 100mg
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: دیورتیک نگهدارنده پتاسیم.
طبقه‌بندی درمانی: دیورتیک، ضد فشارخون.
طبقه‌‌‌بندی مصرف در بارداری: رده C
ملاحظات اختصاصی
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی مدرهای نگهدارنده پتاسیم، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:
1- مصرف دارو همراه با غذا، جذب آن را افزایش می‌دهد.
2- در صورت مصرف دارو به تنهایی، شروع اثر دیورتیك آن ممكن است 3-2 روز به تأخیر افتد. حداكثر اثر كاهنده فشارخون ممكن است بعد از 3-2 هفته بروز كند.
3- دارو باید دور از نور نگهداری شود.
4- عوارض جانبی با مقدار مصرف دارو و طول مدت درمان ارتباط دارد و معمولاً با قطع مصرف دارو برطرف می‌شود. با این وجود، ممكن است ژنیكوماستی باقی بماند.
5- اسپیرونولاكتون یك داروی ضد آندروژن بوده و برای درمان هیرسوتیسم در خانم‌ها، با مقادیر mg/day 200 به كار رفته است.
6- از استفاده غیرضروری اسپیرونولاكتون اجتناب شود. نشان داده شده است كه مصرف این دارو در حیوانات آزمایشگاهی ایجاد تومور می‌كند.
نكات قابل توصیه به بیمار
1- برقراری حداكثر ترشح ادرار ممكن است سه روز پس از شروع درمان آغاز شود و تا 3-2 روز پس از قطع درمان باقی بماند.
2- در صورت بروز کانفوزیون یا لتارژی، فوراً به پزشك اطلاع دهید.
3- تا مشخص شدن پاسخ به دارو، از انجام فعالیت‌های مخاطره‌آمیز، مانند رانندگی، خودداری كنید.
مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده به اثر مدر دارو مستعدتر بوده و برای جلوگیری از ترشح بیش از حد ادرار ممكن است به مقادیر كمتر دارو احتیاج داشته باشند.
مصرف در كودكان: در صورت مصرف دارو در كودكان، قرص‌ها را باید خرد كرده و با شربت خوش طعم مخلوط نمود و سپس، به صورت سوسپانسیون خوراكی مصرف كرد.
مصرف در شیردهی: بی‌ضرری مصرف دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است. كانرنون (متابولیت دارو) در شیر انتشار می‌یابد. شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
اسپیرونولاكتون نتایج سنجش غلظت 17- هیدروكسی كورتیكواستروئید ادرار و پلاسما به روش فلوئورومتری را تغییر می‌دهد و ممكن است موجب افزایش كاذب دیگوكسین سرم در آزمون رادیوایمونواسی شود.

برگرفته از : دارونما