موفقیت در تحصیل بر آینده عوامل چندى به شرح زیر است:
1. میزان تلاش و کوشش، به گونه‏اى که بر اساس برنامه‏اى منظم صورت گیرد و نتیجه چنین تلاشى، متناسب، با میزان صرف وقت باشد. به طور مسلم کوشش‏هاى منظم و پیگیر در تسلط به موضوع درس، نقش مؤثرى ایفا مى‏نماید.
2. انگیزه و علاقه، که عاملى درونى است و با روشن شدن هدف درس، بستگى و ارتباط مستقیم دارد.
3. تجربیات قبلى، که مفهوم دقیق آن، برخوردارى از پیش مطالعه فردى در زمینه درس جدید مى‏باشد.
4. تمرکز و دقت به گونه‏اى که ذهن با تمام توانایى و قدرت جذب اطلاعات علمى در حوزه درس مورد نظر فعال باشد.
5. برقرارى ارتباط منطقى و معنادار بین بخش‏هاى مختلف درس مورد نظر به گونه‏اى که «اصل پیوستگى» به عنوان یکى از اصول مهم یادگیرى حفظ شود، چنان‏چه سعى نمائید مطالب درسى را به صورتى مرتبط با یکدیگر در نظر گرفته و تأثیر حذف یا اضافه مطلبى را در آنها بررسى کنید، یادگیرى پایدار و پابرجایى را احراز کرده‏اید.
6. بهره‏گیرى از تلقین مثبت، چنان‏چه تحت تأثیر افکار منفى قرار گیرید و در مقطعى از دوران تحصیل، باور کنید که فردى ناموفق و بیهوده هستید، عملاً رفتار و کردار شما متأثر از چنین وضعى خواهد شد و نتیجه مطلوبى به بار نخواهد آمد. لیکن با تلقین جنبه‏هاى مثبت و سازنده به افکار امیدبخش و متعالى دست خواهید یافت و تداوم چنین افکار و حالاتى در نتیجه کارتان چشمگیر خواهد بود.
7. توکل به خداى متعال را در هیچ لحظه‏اى از زندگیتان از دست ندهید، بلکه در مواقع حساس و دشوارى که برایتان پیش مى‏آید، بیشتر از همیشه به نیروى ایمان به خدا، تکیه کنید و او را در همه حال ناظر بر خود و پشتیبان واقعى‏تان بدانید. در چنین صورتى به یارى حق، موفقیت در انتظار شما خواهد بود.
8. راهکار اساسی در تحصیل موفق، کسب انگیزه و تقویت نشاط و شادابی درسی نهفته است. بنابراین برای افزایش سطح انگیزه راهکارهای زیر را عملی سازید:
- لیستی از توانمندیهای خود تهیه کرده و روزی دو یا سه بار با صدای بلند آن را بخوانید مثلا بگویند من شخص با استعدادی هستم و من ... هستم .
- لیستی از فوائد مادی , معنوی , موقعیتی درس خواندن و کسب موفقیت تحصیلی تهیه نموده و آن را هر روز مرور کنید و هر روز نیم ساعت بر روی یکی از آن فوائد فکر کرده و 10 سطر درباره آن مطلب بنویسید و این عمل را برای یکایک فوائد انجام دهید و بعد هر کدام که برای شما خوشایندتر بود را گاه گاهی مطالعه و به آن بیافزائید.
- لیستی از پیامدهای منفی درس نخواندن , مانند اخراج از دانشگاه و یا مشروط شدن و... را تهیه و با تأمل در مورد یکایک آنها این پیامدهای منفی را برای خود جدی , بزرگ و معضل آفرین معرفی کنید.
9. گمان می رود یکی دیگر از عوامل شیوه ی درس خواندن می باشد لذا خوب است در روش تحصیل خود تجدید نظر کنید و با مطالعه بیشتر به یک شیوه علمی و کارآمد برسید ما در این مکاتبه توجه شما را به چند توصیه مهم درباره شیوه تحصیل جلب می کنیم :
- سعی کنید برای حفظ و جلب انگیزه لازم , به اتفاق یکی از دوستان خود مطالعه کنید و یا مباحثه کنید حال چه به همراه دوستان و چه تنها مطالعه می کنید به مراحل زیر نیز دقت کنید.
- دانشجوی گرامی شکل درس خواندن بر اساس ماده درسی , مقطع تحصیلی , زمان و فرصت تحصیلی و توانمندیهای فراگیر و موقعیت فراگیر تفاوت پیدا می کند.
بی تردید شکل تحصیل در دبستان با شکل تحصیل در دانشگاه یکسان نیست و شما نمی توانید همان گونه که در دبیرستان درس می خوانید در دانشگاه نیز به همان شیوه موفق باشید و یا شکل ارائه درس ریاضی و یاد گرفتن آن با درس فارسی متفاوت است بر همین اساس در دروس دانشگاه بیشتر حجم کار بر دوش فراگیر است و استاد تنها به ارائه مطالبی که دانشجو با تلاش فردی به آنها نمی رسد می پردازد و لذا دانشجو باید به تمام مطالب به شکلی پوشش دهد که هم مطالب سهل را خود فراگیر بگیرد و هم مطالب دشوار را به کمک استاد بیاموزد از این رو توصیه می شود;
- قبل از شرکت در کلاس درس پیش مطالعه (مطالعه قبلی ) داشته باشید.
- با بر شمردن ثمرات و فوائد درس و مجموعه دروس و اجرای دقیق موارد قبلی سطح انگیزه ی خود را افزایش دهید.
- به هنگام پیش مطالعه برخی نکات مهم درس را یادداشت کنید.
- رأس ساعت مقرر در کلاس درس حاضر شوید و بدانید تأخیر و غیبت (هر چند مجاز) آفت تحصیلی مفید است .
- در کلاس درس به سخنان استاد و ارائه او به صورت دقیق گوش دهید با تمرین میزان تمرکز حواس خود را بالا ببرید از 5 دقیقه شروع و لحظه به لحظه آن را زیادتر کنید.
- مطالب دشوار درس را یادداشت کنید.
- اگر بین مطالبی که در پیش مطالعه یاد گرفتید و آنچه استاد می گوید ناسازگاری احساس نمودید سؤال کنید و هر جا که ابهام رخ نمود نیز بپرسید.
- از استاد درخواست کنید که کتابهای دیگری را غیر از متن درسی به شما معرفی کند این کتاب ها باید یکی در سطح برتر از متن درسی و یکی در سطحی پائین تر از متن درسی باشد تا اگر مطلب را متوجه نشدید به کتاب ساده تر مراجعه کنید و اگر مطالب درس را متوجه شدید برای گسترش و تعمیق یاد گرفته ها به مطالعه آن بپردازید.
- بعد از فراگیر درس مدتی بر روی آن و مطالب یاد گرفته قبلی فکر کنید. یعنی فضائی مناسب و آرام برگزیده و حدود 30 تا 60 دقیقه به میزان ضرورت بر روی مطلب آموخته شده بیندیشید.
- بعد از یادگیری و تفکر حال مطالب را به زبان خود در دفتر اصلی درس یادداشت کنید که اگر به صورت مستمر و منظم تمام مطالب را این گونه بررسی و یادداشت نمایند در پایان ترم جزوه شما خود یک کتاب مفید خواهد بود. انشاء الله به نکات زیر در مورد شیوه مطالعه دقت کنید:
1. از مطالعه شتاب زده و تند جدا پرهیز کنید.
2. کتاب یا بخش مورد نظر از کتاب را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنید و هر قسمتی را مطالعه کرده و بفهمید و بعد به سراغ قسمت بعدی بروید.
3. فضا و مکان مطالعه را برای خود مکانی جذاب و نشاط آفرین بسازید حتی با تغییر دکور و بکارگیری وسائل نشاط آور.
4. نور کافی , حرارت متناسب , وضعیت نشستن و... مناسب برای درس بکارگیری ابزار کمک آموزشی خوب در تحصیل و مطالعه بسیار مؤثر است .
5. ورزش صبحگاهی را فراموش نکنید و در روز در سه الی چهار نوبت و در هر نوبت 5 تا 6 بار تنفس عمیق را فراموش نکنید.
6. متن درسی و مورد مطالعه را هماهنگ و هم طراز با فهم خود برگزینید.
7. خود را به رعایت نظم در مطالعه عادت دهید مانند شروع در ساعت معین - اتمام در ساعت معین , عدم اخلال به روند مطالعه و قطع کردن آن , از انحراف فکر و حواس با تمرین اجتناب ورزید.
چند تذکر:
1. تحول جدید و ترک سابقه و روش قبلی به سرعت و سهولت انجام نمی پذیرد. لذا صبر و حوصله و مقاومت شرط موفقیت است .
2. نظارت بر اجرا و اینکه برنامه درسی خود را به دست خودتان ارزیابی کنید لازمه ی پیشرفت است چرا که نواقص را مرتفع و برنامه را رو به رشد پیش می برد بنابراین عملکرد تحصیلی خود را ارزیابی و نقاط ضعف آن را مرتفع سازید.
3. هرگاه در اجرای برنامه تحصیلی خود موفقیت داشتید خود را تشویق کنید و پشتکار خود را افزایش دهید.
4. برای هر روز (هر 24 ساعت ) خود برنامه داشته باشید و بر اساس آن حرکت کنید و شب میزان هماهنگی خود را با برنامه ارزیابی نمایید.
نظم و برنامه‏ریزى در زندگى، براى استفاده مناسب از فرصت‏ها و رسیدن به اهداف است. براى منظم شدن، بایستى اهداف را در دو گروه بلند مدت و کوتاه مدت تنظیم کرد و سپس برنامه‏اى زمان بندى شده براى وصول به آن طراحى و عمل نمود. بدون تعیین اهداف، برنامه‏ریزى غیرممکن و بدون برنامه‏ریزى، نظم نامیسر است.
اشخاص منظم، حتى براى کوچک‏ترین کارهاى زندگى خود داراى برنامه هستند؛ مثلاً چگونه خوابیدن، چگونه لباس پوشیدن، چگونه نماز خواندن، چگونه ناخن گرفتن، چگونه موها را شانه کردن و...
موفقیت در هر کارى مرهون سه امر است: 1- شناخت هدف، 2- برنامه‏ریزى، 3- همت و تلاش.
با توکل بر خداوند و اجراى سه رکن فوق یقینا به هدف خواهید رسید.
P}پا فشارى و استقامت میخ سزد ار عبرت بشر گردد {E}بر سرش هر چه بیشتر کوبى پافشاریش بیشتر گردد{P
یکى از دانشمندان بزرگ مشهور به «ابو جعرانه» موفقیت خود را در درس آموزى از حشره‏اى به نام «جعرانه» مى‏داند. وى مى‏گوید: در مسجد جامع دمشق کنار ستونى صاف نشسته بودم. جعرانه (حیوانى شبیه سوسک) را دیدم که مى‏خواهد از ستون بالا برود و کنار شعله‏اىکه بالاى ستون مى‏سوخت بنشیند. من از اول شب تا صبح کنار آن ستون بودم. حشره هفتصد بار سعى نمود بالا برود ولى هر بار به پایین سقوط مى‏کرد. زیرا ستون صاف و لغزنده بود، از تلاش و همت آن حشره تعجب کردم. برخاستم وضو ساختم و باز گشتم دیدم حشره به بالاىستون رفته و کنار شعله چراغ پى‏سوز آرمیده است. بلى برادر عزیز!
P}زکوشش به هر چیز خواهى رسید {E}به هر چیز خواهى کما هى رسید{P
شما قصد دارید درس بخوانید و پیشرفت کرده و به آرزوهاى خود برسید. بنابراین از مشکلات نهراسید. تلاش کنید بالاخره موفقیت را در آغوش خواهید گرفت. «سکاکى» از دانشمندان بزرگ نیز در سن چهل سالگى به درس خواندن روى آورد. وى چنان کم استعداد بود که راه حجره‏اش را گم مى‏کرد. اما با تلاش توانست به یکى از دانشمندان بزرگ تبدیل گردد که نگارش‏هاى وى پس از 12 یا 13 قرن هنوز به عنوان متن درسى پا برجاست. اکنون شما باید:
اولا؛ عزم و همت خود را محکم کنید.
ثانیا؛ با مشورت با افراد خبره نحوه درس خواندن خود را اصلاح کنید. براى اوقات شبانه روز خود برنامه‏ریزى نمایید. ساعات اولیه صبح را نخوابید و سعى کنید در آن ساعات درس بخوانید. براى خود هم مباحثه انتخاب کنید و تمامى دروس را بدون استثنا با او مباحثه وگفت و گو کنید.
ثالثا؛ برای پای بند بودن و عمل کردن به برنامه های طراحی شده خود از یک برنامه تنبیه و پاداش کمک بگیرید و در پایان هر روز یا هر هفته به میزان موفقیت ها و عملی کردن برنامه های طراحی شده خود را تشویق کنید و به میزان تنبلی ها و عمل نکردن به آن برنامه خود را تنبیه کنید.

برگرفته از پرسمان