توجه شما را به طرح یک سوال و پاسخ جلب می کنیم.
آیا در ازدواج با دختر باکره, اجازه پدر یا جد پدری واجب است و اگر بدون اجازه عقد بخوانند, عقدشان باطل است.؟
T}آیات عظام امام خمینى و آیت الله سیستانى و آیت الله نوری و أیت الله تبریزى: {Tآری, باید با اجازه پدر یا جد پدرى دختر باشد و بدون اجازه او عقد باطل است.V}آیت‏الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 2، النکاح، م 70؛ امام، استفتاءات، ج 3، اولیاء العقد، س4 و 27؛ دفتر: آیت الله نوری. آیت الله تبریزی, استفتائات ص 1547 و 1512 و 1556.{V
T}آیات عظام خامنه‏اى، صافى, مکارم و وحید:{T بنابر احتیاط واجب، باید با اجازه او باشد و اگر بدون اجازه عقد بخوانند بنابر احتیاط واجب عقد باطل است.V}آیت‏الله خامنه‏اى، استفتاء، س 798 ؛ آیت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 1438؛ آیت‏الله مکارم، تعلیقات على العروه، اولیاء العقد، م 2، آیت‏الله وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 1237؛ دفتر آیت‏الله صافى.{V
T}آیات عظام بهجت و فاضل لنکرانی: از نظر تکلیفی احتیاط واجب آن است که با اجازه پدر یا جد پدری باشد, ولی اگر بدون اجازه عقد بخوانند, عقد باطل نیست. آیت‏الله بهجت، توضیح‏المسائل، م 1891؛ آیت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 1438.
توصیه ما به شما اینست که:
اگر منظور از صحبت در مورد ازدواج، آن است که به این وسیله در پى شناخت همدیگر برآیند تا پس از آن، در مورد ازدواج و یا عدم آن تصمیم بگیرید؛ گفتنی است راهی که انتخاب کرده اید کاملا صحیح و بدون آسیب نیست. روش صحیحی که ما توصیه می کنیم آن است که قبل از صحبت رو در رو و مستقیم، لازم است دختر و پسر به کسب آگاهى‏هاى لازم نسبت به دیگر بپردازند. در مرحله پایانى و تکمیلى اطلاعات، به گفت‏وگوى مستقیم - آن هم با حضور و قضاوت دیگران - اقدام کنند؛ زیرا هدف شناخت است، نه ارتباط احساسى و عاطفى.
بى‏تردید اگر دختر و پسر قبل از آگاهى از اصالت خانوادگى، میزان اعتقاد فردى و خانوادگى و شناخت خصایص جسمى و روانى (سابقه‏هاى بیمارى خانوادگى و ...)، به سراغ شناخت خصایص شخصیتى و فردى یکدیگر بروند و در محیطى که محبت و احساس الفت موج مى‏زند، به گفت وگو بپردازند، به احتمال زیاد به ازدواج نسنجیده منتهى مى‏شوند؛ چرا که ریسمان مودّت و عشق را نمى‏توان بعد از این ارتباط و گفت‏وگو گسست. عشقى که با تعقّل و تفکّر بیگانه است و ثمرى جز سردرگمى ندارد: بنابراین باید ویژگى‏هاى گفت‏وگوى شناختى را به خوبى بازشناخته، بر اساس آن اقدام کنند.
گفت وگوى شناختى، صحبتى است که به منظور شناخت دختر و پسر از یکدیگر صورت مى‏گیرد، تا بر اساس شناخت و آگاهى به دست آمده، در مورد بنا کردن یا بنا نکردن زندگى مشترک، تصمیم گرفته شود. این صحبت‏ها با رعایت شرایط زیر مى‏تواند به هدف خود دست یابد؛ وگرنه در صورت تخلّف، نه تنها هدف خود را تأمین نمى کند؛ بلکه رهزن دختر و پسر نیز خواهد شد.
به منظور دست‏یابى به اهداف این نوع گفت و گوها رعایت نکات زیر بایسته است:
1. سعى شود در این گفت وگو جز پیام شناختى، پیام دیگرى (همانند پیام‏هاى احساسى و عاطفى) مبادله نشود.
2. محور گفت وگوها با طرح سؤالات از پیش تدارک شده، تعیین گردد تا موجب انحراف صحبت‏ها از موضوع مورد نظر نشود. لذا باید تلاش شود تا گفت وگوها از محورهاى تعیین شده تخطّى نمى‏کند.
3. موضوع و منظورتان از گفت وگو را به صورت کلى قبل از جلسه، به اطلاع طرف مقابل برسانید تا با آمادگى قبلى در جلسه حاضر شود و با حالتى غیرمنتظره مواجه نشود.
4. مدت گفت و گوها کوتاه باشد.
5. برخى گفته‏ها یادداشت شده و محور تفکّر بعدى و تصمیم گیرى قرار گیرد.
6. لازم است این گفت وگو با حضور فرد یا افراد دیگرى - که نقش ناظر بر محتوا را داشته و نکات مبهم و مجهول را گوشزد مى‏کند - یا حداقل تحت اشراف و اطلاع آنان انجام گیرد (ترجیحاً یک تن از طرف دختر و یک تن از طرف پسر).
7. محور شناخت از یکدیگر، همانا شناخت از امور اساسى و مؤثر در تصمیم‏گیرى باشد؛ همانند: آگاهى از میزان سواد و سطح اطلاعات یکدیگر، اطلاع از نو ع نگرش همدیگر، شناخت از میزان پایبندى به ارزش‏هاى پذیرفته شده و نوع ارزش‏هاى مورد قبول یکدیگر ... .
8. از تعریف و تمجید مکرر یکدیگر - که روحیه پرسشگرى و دقت نظر را از بین مى‏برد - اجتناب شود.
9. لازم است از پاسخ‏هاى کلى و شناخت‏هاى اجمالى و ابهام آلود پرهیز گردد تا هر چه شفاف‏تر، مجهولات به آگاهى و شناخت تبدیل شود.
اما معیارهایی که در انتخاب همسر باید در نظر گرفته شود دو نوع است .
الف . آنهایی که رکن و اساس اند و برای یک زندگی سعادتمندانه حتما لازم اند.
ب . آنهایی که شرط کمال هستند و برای بهتر و کاملتر شدن زندگی اند و بیشتر به سلیقه و موقعیت افراد بستگی دارد.
T} ملاک های دسته اول عبارتند از: {T
1. تدین و دین دار بودن فرد. زیرا انسانی که دین ندارد هیچ ندارد انسان بی دین در حقیقت مرده ی متحرک است و کسی که پای بند به دین (که اصلی ترین مسأله زندگی است) نباشد هیچ تضمینی وجود ندارد که پای بند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. انسان دیندار هرگز نمی تواند با همسر بی دین کنار بیاید و با هم زندگی سعادتمندانه ای داشته باشند.
2. اخلاق نیک داشتن که منظور داشتن صفات و خلق و خوهای پسندیده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دین دو ملاک و معیار اصل در ازدواج و انتخاب همسر است .
اگر بخواهیم نمونه هایی از اخلاق خوب و بد را اشاره کنیم می توان موارد زیر را ذکر کرد.
الف . خوش زبانی و بدزبانی زبان ترجمان و بیانگر احوال درون است و زبان دریچه ای است از محتویات درون فرد, زبان انسان آینده ی دل اوست
ب . بزرگواری و حسادت
ج . خوش خلقی و کج خلقی
د. حق پذیری و لجاجت
3. شرافت و اصالت خانوادگی که منظور نجابت و پاکی خانواده است زیرا ازدواج دختر و پسر تنها پیوند و ترکیب دو فرد نیست بلکه پیوند دو خانواده است و نمی توان گفت من می خواهم با خود این فرد ازدواج کنم و کاری به خانواده و فامیلش ندارم . زیرا این فرد شاخه ای است از این خانواده و از ریشه های همان درخت خانواده تغذیه کرده است و صفات اخلاقی , روحی عقل و جسمی آن خانواده را از راه وراثت و محیط و عادات به این فرد منتقل کرده است .
4. عقل ; در واقع همان نور افکنی است که جاده زندگی را روشن می کند و باید زن و شوهر برای اداره ی زندگی و تربیت فرزندان از نیروی عقل و فهم مجهز برخوردار باشند و رشد عقلی کافی پیدا کرده باشند همان طور که ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و کم عقل نهی فرموده اند.
5. تناسب , همتایی و کفو همدیگر بودن که از حساس ترین نکاتی است که باید در انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرد همتایی و تناسب از نظر و جنبه های مختلف مثل:
الف . میزان پای بندی به دستورات شرع
ب . همتایی و هماهنگی فرهنگی و فکری
ج . همتایی اخلاقی و پای بندی به آداب اخلاقی
د. کفو همدیگر بودن از نظر تحصیلات علمی
ه. تناسب در زیبایی
و. تناسب سنی
ز. تناسب مالی و سطح اقتصادی و...
به هر مقدار این مناسبات نزدیکتر باشد، توافق ها بیشتر و ناسازگاری ها کمتر خواهد بود. هر چند برخی از موارد یاد شده رکن اساسی نیستند و بدون آنها نیز زندگی قابل قبول ممکن است.
برای اینکه بتوانید به یک تصمیم صحیح و عاقلانه ای برسید بهتر است با افراد مورد اعتماد خویش، والدین، یا اقوام نزدیک دلسوز و عاقل و دارای تجربه مشورت کرده و با دقت کافی تصمیم مناسبی اتخاذ فرمایید.
در پایان توصیه می شود جهت آگاهی از روشهای تحقیق و کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تر و تصمیم گیری واقع بینانه تر برای مهمترین تصمیم دوران زندگی و نقطه عطف عمر خود بهتر است
- در این زمینه بیشتر تفکر کنید ولی سخت گیری نکنید.
- با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازید و به توصیه های دلسوزانه آنها ترتیب اثر دهید.
- از نظرات مشورتی افراد با تجربه استفاده نمایند.
- اجازه بدهید که مراحل خواستگاری طی شود و در طی این مراحل به نقاط مثبت و منفی ایشان امتیاز بدهید. در صورتی که امتیازات مثبت ایشان نسبت به موارد منفی بیشتر باشد, ایشان صلاحیت همسری با شما را دارا می باشد.
- کتاب های معرفی شده را نیز مطالعه فرمایید:
1. جوانان و انتخاب همسر، علی اکبر مظاهری، انتشارات پارسایان
2. انتخاب همسر، آیت الله ابراهیم امینی، سازمان تبلیغات اسلامی


برگرفته از پرسمان