موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) راشی‌تیسم مقاوم به ویتامین D: مقدار IU/day 500000-12000 مصرف می‌ شود.
ب) کم کاری غده پاراتیروئید: مقدار IU/day 200000-50000 همراه با 500 میلی‌گرم کلسیم شش بار در روز مصرف می‌شود.
پ) کمی فسفات خون (خانوادگی) : مقدار IU/day 80000-10000 همراه با g/day 2-1 فسفر مصرف می‌شود.

تداخل دارویی:
عوارض جانبی
اعصاب مرکزی: ضعف، سردرد، خواب‌آلودگی، تحریک‌پذیری، سایکوز بارز (به ندرت).
قلبی - عروقی: زیادی فشار خون، آریتمی قلبی، کلسیفیه شدن عمومی عروق.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، یبوست، خشکی دهان، بی‌اشتهایی.
چشم، حلق، بینی: التهاب ملتحمه، ترس از نور، آبریزش بینی، احساس طعم فلزی در دهان.
ادراری- تناسلی: افزایش ترشح ادرار، شب‌ادراری، کلسینوز کلیوی (nephro calcinosis)، کاهش میل جنسی، دفع آلبومین در ادرار، زیادی کلسیم ادرار.
سایر عوارض: پُرنوشی، کاهش وزن، اسیدوز خفیف، ازتمی برگشت‌پذیر، پانکراتیت، خارش، افزایش غلظت ازت اوره خون (BUN)، زیادی کلسترول خون، افزایش غلظت آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، کلسیفیه شدن نابه‌جا، زیادی کلسیم خون، افزایش غلظت کراتینین سرم، ‌درد عضلانی، درد استخوان‌ها، زیادی حرارت بدن.
مسمومیت و درمان
تظاهرات بالینی: زیادی کلسیم خون (بی‌اشتهایی، تهوع، ضعف، کاهش وزن، سفتی و دردهای مبهم، یبوست، اسهال، عقب‌ماندگی ذهنی، وزوز گوش، آتاکسی، هیپوتونی، افسردگی، فراموشی، از دست رفتن حس جهت‌یابی، سنکوپ، اغماء، کم‌خونی و اسیدوز خفیف)، عیب کار کلیه، کلسیفیه شدن بافت‌های نرم، پوکی استخوان (در بزرگسالان)، کاهش رشد طولی و افزایش معدنی شدن استخوان (در کودکان و شیرخواران)، مرگ (ناشی از نارسایی کلیوی یا قلبی - عروقی).
درمان: برای درمان زیادی ویتامین D همراه با زیادی کلسیم خون ، مصرف این ویتامین باید بلافاصله قطع شود و برنامه غذایی کم‌کلسیم مصرف گردد. مصرف زیاد مایعات و اسیدی کردن ادرار همراه با درمان علامتی و حمایتی ضروری است.
بحران زیادی کلسیم خون همراه با از دست رفتن آب بدن، عدم هوشیاری، اغماء و ازتمی به درمان شدیدتری نیازمند است. اولین مرحله، رساندن مایعات کافی به بیمار است؛ تزریق وریدی محلول نمکی نرمال ممکن است به سرعت و به میزان قابل توجهی دفع ادراری کلسیم را افزایش دهد. یک داروی مدر مؤثر بر قوس هنله (مانند فوروسماید) را می‌توان با انفوزیون محلول نمکی نرمال تجویز کرد تا دفع کلسیم را بیشتر افزایش دهد.
اقدامات دیگر شامل تجویز سیترات‌ها، سولفات‌ها، فسفات‌ها، کورتیکواستروئیدها و EDTA است. در صورتی که غلظت کلسیم سرم به‌طور مداوم و قابل توجه افزایش یافته باشد ، بیمار باید با محلول بدون کلسیم دیالیز شود. در صورت درمانِ مناسب و در صورت عدم وجود آسیب دائم، بهبود امکان‌پذیر است.
درمان مصرف بیش از حد تصادفی شامل اقدامات حمایتی عمومی می‌شود. اگر مدت زیادی از بلع دارو نگذشته باشد، واداشتن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده ممکن است مؤثر باشد. مصرف پارافین ممکن است دفع دارو از مدفوع را تسریع کند. زیادی کلسیم خون مثل بالا درمان می‌شود.
مکانیسم اثر:
مکانیسم اثر
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. این ویتامین به عنوان یک هورمون تلقی می‌شود. ویتامین D همراه با پاراتورمون (PTH) و کلسیتونین، هومئوستاز کلسیم بدن را تنظیم می‌کند. متابولیت‌های ویتامین D موجب تسریع جذب فعال کلسیم و فسفر از روده کوچک، افزایش میزان جذب مجدد مواد معدنی به استخوان و تسریع جذب مجدد فسفات توسط لوله‌های کلیه می‌شود.
کمبود ویتامین D به کاهش پیشرونده شنوایی ، راشی‌تیسم در کودکان و نرمی استخوان در بزرگسالان منجر می‌شود. ویتامین D نشانه‌های ناشی از راشی‌تیسم تغذیه‌ای یا نرمی استخوان را برطرف می‌کند، مگر آن‌که تغییر شکل دائمی بروز کرده باشد.
فارماکوکینتیک
جذب: از روده کوچک به راحتی جذب می‌شود. وجود صفرا برای جذب این ویتامین ضروری است. جذب این ویتامین در موارد بیماری کبدی یا صفراوی و استئاتوره کاهش می‌یابد.
پخش: عمدتاً در کبد ذخیره می‌شود ، ولی در چربی، عضلات، پوست و استخوان‌ها نیز یافت می‌شود. در پلاسما به گلوبولین‌های آلفا و آلبومین پیوند می‌یابد.
متابولیسم: در کبد و کلیه به شکل فعال خود متابولیزه می‌شود.
دفع: عمدتاً از طریق صفرا دفع می‌شود. تنها مقدار کمی از دارو از طریق ادرار دفع می‌شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
تداخل دارویی
مصرف همزمان با داروهای ضد اسید حاوی منیزیم ممکن است موجب بروز زیادی منیزیم خون در بیمارانی گردد که به‌طور دائم دیالیز می‌شوند.
مصرف همزمان با گلیکوزیدهای دیژیتال سبب بروز زیادی کلسیم خون در بیمارانی می‌شود که تحت درمان با گلیکوزیدهای دیژیتال هستند و در نتیجه ممکن است موجب بروز آریتمی قلبی شود.
در صورت مصرف همزمان با وراپامیل، فیبریلاسیون دهلیزی ناشی از زیادی کلسیم خون (با مصرف مکمل‌های کلسیم) بروز کرده است.
در صورت مصرف همزمان با کلستیرامین، جذب ویتامین D از روده‌ها ممکن است کاهش یابد.
جذب ویتامین D ممکن است به دلیل مصرف طولانی‌مدت پارافین کاهش یابد.
در صورت مصرف همزمان با فنی‌توئین یا باربیتورات‌ها، ممکن است نیمه‌عمر ویتامین D کاهش یابد.
مصرف همزمان با مدرهای تیازیدی در بیماران مبتلا به کم‌کاری پاراتیروئید ممکن است موجب بروز زیادی کلسیم خون شود.

اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: مکمل.
طبقه‌بندی درمانی: ویتامین (محلول در چربی).
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
نکات قابل توصیه به بیمار
1- دارو را طبق دستور پزشک مصرف نمایید. استفاده از رژیم غذایی صحیح و مکمل‌های کلسیم دارای اهمیت اساسی است.
2- استفاده از رژیم غذایی صحیح و قرار گرفتن در معرض نور خورشید معمولاً نیاز طبیعی بدن به ویتامین D را تأمین می‌سازد. هرگز از داروهای مکمل ویتامین به عنوان جانشین غذا استفاده نکنید.
3- در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
ضعف، لتارژی، سردرد، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، کرامپ‌های معده، اسهال، یبوست، سرگیجه حقیقی، تشنگی بیش از حد، دفع بیش از حد ادرار، خشکی دهان، درد عضلانی یا درد استخوانی.
4- از مصرف طولانی‌مدت و همزمان پارافین با ویتامین D خودداری کنید. در صورت استفاده طولانی‌مدت از دیالیز، از مصرف همزمان داروهای ضد اسید حاوی منیزیم با این دارو خودداری کنید.
5- مقدار مصرف مجاز روزانه برای بزرگسالان کوچک‌تر از 25 سال، 400 واحد و بزرگ‌تر از 25 سال 200 واحد است. مصرف مقدار روزانه 400 واحد نیاز تمام گروه‌های سنی را تأمین می‌کند، مگر آن‌ که بیمار در تماس با اشعه ماورای بنفش قرار گرفته باشد.
مصرف در كودكان: بی‌ضرری و اثربخشی مصرف مقادیر بیش از مقدار روزانه در کودکان سالم و در کودکانی که دیالیز می‌شوند، ثابت نشده است. مقدار مصرف کودکان باید جداگانه تعیین و زیر نظر دقیق پزشک مصرف شود.
مصرف در شیردهی: مقادیر کمی از ویتامین D در شیر ترشح می‌شود. این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط تجویز شود.
ملاحظات اختصاصی
1- حساسیت مفرط به ویتامین D ممکن است ناشی از زیادی بدون علت مشخص کلسیم خون در نوزادان باشد. در این موارد، مصرف ویتامین D باید به شدت محدود شود.
2- استفاده از رژیم غذایی مناسب دارای کلسیم برای دستیابی به پاسخ بالینی به درمان با ویتامین D ضروری است.
3- به محض بروز بهبود بالینی، تنظیم مقدار مصرف دارو ضروری است. مصرف دارو با کمترین مقدار ممکن شروع شود و بدون پیگیری دقیق کلسیم سرم نباید به مقدار مصرف افزوده شود. مقدار مصرف روزانه کلسیم تخمین زده شود و در صورت لزوم تنظیم گردد. مقدار مصرف مایعات کافی باشد. در موارد راشی‌تیسم مقاوم به ویتامین D، فاصله میان مقادیر درمانی و سمی بسیار کم است. در صورت مصرف مقادیر زیاد درمانی، با اندازه‌گیری غلظت‌های ادراری کلسیم، فسفات و ازت اوره خون پیشرفت بیمار بررسی شود.
4- غلظت سرمی کلسیم، فسفات، منیزیم و آلکالین فسفاتاز به‌طور دوره‌ای اندازه‌گیری شود؛ در بیماران مبتلا به کم‌کاری پاراتیروئید و بیمارانی که دیالیز می‌شوند، غلظت کلسیم و فسفات در ادرار 24 ساعته اندازه‌گیری شود. در طول مرحله اول درمان، غلظت کلسیم سرم دو بار در هفته اندازه‌گیری شود. غلظت سرمی کلسیم باید بین mg/dl 10-9 حفظ شود.
5- حاصل ضرب غلظت کلسیم سرم در غلظت فسفات نباید از 70 تجاوز کند، وگرنه ممکن است موجب رسوب فسفات کلسیم شود. شدت زیادی پیشرونده کلسیم خون ناشی از مصرف بیش از حد ممکن است نیاز به توجهات ویژه داشته باشد. زیادی مزمن کلسیم خون ممکن است به کلسیفیه شدن عمومی عروق، کلسینوز کلیوی و کلسیفیه شدن سایر بافت‌های نرم منجر شود. ارزیابی رادیولوژیک یا با استفاده از لامپ شکافدار (Slit Lamp) ممکن است برای تشخیص اولیه نواحی مشکوک مفید باشد.
6- در بیماران دارای کلیه سالم، زیادی مزمن کلسیم خون ممکن است همراه با افزایش کراتینین سرم باشد. این امر معمولاً برگشت‌پذیر است، ولی توجهات لازم به عواملی که ممکن است موجب زیادی کلسیم خون شوند، مبذول شود.
7- غلظت آلکالین فسفاتاز سرم معمولاً قبل از زیادی کلسیم خون کاهش می‌یابد و ممکن است نشان‌دهنده زیادی نهفته کلسیم خون باشد. در صورت بروز زیادی کلسیم خون، مصرف دارو باید فوراً قطع شود. بعد از طبیعی شدن غلظت سرمی کلسیم مصرف دارو با مقادیر کمتر از سر گرفته شود.
8- مقدار ویتامین D موجود در غذاهای مقوی ، مکمل‌های غذایی و سایر داروهای مصرفی به‌طور همزمان ارزیابی شود. در طول درمان ممکن است محدودیت مصرف ویتامین D در مواد غذایی ضروری باشد.
9- در موارد کم‌کاری پاراتیروئید ممکن است مصرف کلسیم، هورمون پاراتیروئید یا دی‌هیدروتاکیسترول ضروری باشد.

اشكال دارویی:
اشكال دارویی:
Injection: 300,000 U
Capsule: 50,000 U
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: مکمل.
طبقه‌بندی درمانی: ویتامین (محلول در چربی).
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده C
نکات قابل توصیه به بیمار
1- دارو را طبق دستور پزشک مصرف نمایید. استفاده از رژیم غذایی صحیح و مکمل‌های کلسیم دارای اهمیت اساسی است.
2- استفاده از رژیم غذایی صحیح و قرار گرفتن در معرض نور خورشید معمولاً نیاز طبیعی بدن به ویتامین D را تأمین می‌سازد. هرگز از داروهای مکمل ویتامین به عنوان جانشین غذا استفاده نکنید.
3- در صورت بروز هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
ضعف، لتارژی، سردرد، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، کرامپ‌های معده، اسهال، یبوست، سرگیجه حقیقی، تشنگی بیش از حد، دفع بیش از حد ادرار، خشکی دهان، درد عضلانی یا درد استخوانی.
4- از مصرف طولانی‌مدت و همزمان پارافین با ویتامین D خودداری کنید. در صورت استفاده طولانی‌مدت از دیالیز، از مصرف همزمان داروهای ضد اسید حاوی منیزیم با این دارو خودداری کنید.
5- مقدار مصرف مجاز روزانه برای بزرگسالان کوچک‌تر از 25 سال، 400 واحد و بزرگ‌تر از 25 سال 200 واحد است. مصرف مقدار روزانه 400 واحد نیاز تمام گروه‌های سنی را تأمین می‌کند، مگر آن‌ که بیمار در تماس با اشعه ماورای بنفش قرار گرفته باشد.
مصرف در كودكان: بی‌ضرری و اثربخشی مصرف مقادیر بیش از مقدار روزانه در کودکان سالم و در کودکانی که دیالیز می‌شوند، ثابت نشده است. مقدار مصرف کودکان باید جداگانه تعیین و زیر نظر دقیق پزشک مصرف شود.
مصرف در شیردهی: مقادیر کمی از ویتامین D در شیر ترشح می‌شود. این دارو در دوران شیردهی باید با احتیاط تجویز شود.
ملاحظات اختصاصی
1- حساسیت مفرط به ویتامین D ممکن است ناشی از زیادی بدون علت مشخص کلسیم خون در نوزادان باشد. در این موارد، مصرف ویتامین D باید به شدت محدود شود.
2- استفاده از رژیم غذایی مناسب دارای کلسیم برای دستیابی به پاسخ بالینی به درمان با ویتامین D ضروری است.
3- به محض بروز بهبود بالینی، تنظیم مقدار مصرف دارو ضروری است. مصرف دارو با کمترین مقدار ممکن شروع شود و بدون پیگیری دقیق کلسیم سرم نباید به مقدار مصرف افزوده شود. مقدار مصرف روزانه کلسیم تخمین زده شود و در صورت لزوم تنظیم گردد. مقدار مصرف مایعات کافی باشد. در موارد راشی‌تیسم مقاوم به ویتامین D، فاصله میان مقادیر درمانی و سمی بسیار کم است. در صورت مصرف مقادیر زیاد درمانی، با اندازه‌گیری غلظت‌های ادراری کلسیم، فسفات و ازت اوره خون پیشرفت بیمار بررسی شود.
4- غلظت سرمی کلسیم، فسفات، منیزیم و آلکالین فسفاتاز به‌طور دوره‌ای اندازه‌گیری شود؛ در بیماران مبتلا به کم‌کاری پاراتیروئید و بیمارانی که دیالیز می‌شوند، غلظت کلسیم و فسفات در ادرار 24 ساعته اندازه‌گیری شود. در طول مرحله اول درمان، غلظت کلسیم سرم دو بار در هفته اندازه‌گیری شود. غلظت سرمی کلسیم باید بین mg/dl 10-9 حفظ شود.
5- حاصل ضرب غلظت کلسیم سرم در غلظت فسفات نباید از 70 تجاوز کند، وگرنه ممکن است موجب رسوب فسفات کلسیم شود. شدت زیادی پیشرونده کلسیم خون ناشی از مصرف بیش از حد ممکن است نیاز به توجهات ویژه داشته باشد. زیادی مزمن کلسیم خون ممکن است به کلسیفیه شدن عمومی عروق، کلسینوز کلیوی و کلسیفیه شدن سایر بافت‌های نرم منجر شود. ارزیابی رادیولوژیک یا با استفاده از لامپ شکافدار (Slit Lamp) ممکن است برای تشخیص اولیه نواحی مشکوک مفید باشد.
6- در بیماران دارای کلیه سالم، زیادی مزمن کلسیم خون ممکن است همراه با افزایش کراتینین سرم باشد. این امر معمولاً برگشت‌پذیر است، ولی توجهات لازم به عواملی که ممکن است موجب زیادی کلسیم خون شوند، مبذول شود.
7- غلظت آلکالین فسفاتاز سرم معمولاً قبل از زیادی کلسیم خون کاهش می‌یابد و ممکن است نشان‌دهنده زیادی نهفته کلسیم خون باشد. در صورت بروز زیادی کلسیم خون، مصرف دارو باید فوراً قطع شود. بعد از طبیعی شدن غلظت سرمی کلسیم مصرف دارو با مقادیر کمتر از سر گرفته شود.
8- مقدار ویتامین D موجود در غذاهای مقوی ، مکمل‌های غذایی و سایر داروهای مصرفی به‌طور همزمان ارزیابی شود. در طول درمان ممکن است محدودیت مصرف ویتامین D در مواد غذایی ضروری باشد.
9- در موارد کم‌کاری پاراتیروئید ممکن است مصرف کلسیم، هورمون پاراتیروئید یا دی‌هیدروتاکیسترول ضروری باشد.

برگرفته از : دارونما