موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) درمان کمبود ویتامین B12 به هر علتی ، به جز اختلال در جذب ناشی از کم‌خونی پرنیسیوز یا بیماری گوارشی.
بزرگسالان: مقدار mcg/day 30 به مدت 10-5 روز بر حسب شدت کمبود ویتامین، از راه زیرجلدی یا عضلانی تزریق می‌شود.
مقدار نگهدارنده 200-100 میکروگرم است که هر ماه از راه عضلانی تزریق می‌شود. برای پیشگیری بعدی، تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌های ویتامین B12 توصیه می‌شود.
كودكان: مقدار mcg/day 100 از راه زیر جلدی یا عضلانی تا رسیدن به مقدار 5-1 میلی گرم بر حسب شدت كمبود.
مقدار نگهدارنده حداقل 60 میکروگرم است که هر ماه از راه عضلانی یا زیرجلدی تزریق می‌شود. برای پیشگیری بعدی، تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌های ویتامین B12 توصیه می‌شود.
ب) درمان کم‌خونی پرنیسیوز یا اختلال در جذب ویتامین B12.
بزرگسالان: ابتدا مقدار mcg/day 1000-100 به مدت دو هفته و سپس مقدار 1000-100 میکروگرم هر ماه برای تمام عمر تزریق عضلانی می‌شود. در صورت وجود مشکلات نورولوژیک، بعد از درمان اولیه، مقدار 1000-100 میکرو‌گرم هر دو هفته یک بار، قبل از شروع برنامه درمانی ماهانه تزریق عضلانی می‌شود.
کودکان: مقدار 5000-1000 میکروگرم طی دو هفته یا بیشتر در مقادیر 100 میکرو‌گرمی تزریق عضلانی یا زیر جلدی می‌شود. سپس، مقدار 60 میکروگرم هر ماه برای تمام عمر تزریق عضلانی یا زیر جلدی می‌شود.
پ) وجود اسید متیل مالونیک در ادرار (methylmalonic aciduria).
نوزادان: مقدار mcg/day 1000 به مدت 11 روز تزریق عضلانی می‌شود. مصرف پروتئین نیز باید محدود شود.
ت) مصرف در آزمون شیلینگ.
بزرگسالان و کودکان: مقدار 1000 میکروگرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی می‌شود.
مكانیسم اثر
ویتامین B12 در بافت‌ها به کوآنزیم B12 تبدیل می‌شود که برای تبدیل متیل ـ مالونات به سوکسینات و ساخت متیونین از هوموسیستین ضروری است؛ این واکنش به فولات نیز نیاز دارد. بدون کوآنزیم B12، کمبود فولات نیز بروز می‌کند. هم‌چنین ویتامین B12 با متابولیسم چربی و کربوهیدرات و ساخت پروتئین ارتباط دارد. به نظر می‌رسد سلول‌هایی که دارای تقسیم سلولی سریع هستند (مانند سلول‌های اپی‌تلیال ، مغز استخوان و سلول‌های میلوئید) بیشترین نیاز را به ویتامین B12 دارند.
کمبود ویتامین B12 ممکن است سبب بروز کم‌خونی مگالوبلاستیک ، ضایعات گوارشی و آسیب نورولوژیک شود. این موارد با عدم توانایی در ایجاد میلین و به دنبال آن، تخریب تدریجی اکسون عصب شروع می‌شوند. تزریق ویتامین B12 نشانه‌های کم‌خونی مگالوبلاستیک و علائم گوارشی کمبود ویتامین B12 را به‌طور کامل برطرف می‌سازد.
جذب: بعد از تزریق عضلانی و زیر جلدی از محل تزریق به سرعت جذب می‌شود. حداکثر غلظت پلاسمایی این دارو طی یک ساعت حاصل می‌شود.
پخش: در کبد، مغز استخوان و سایر بافت‌ها، از جمله جفت، انتشار می‌یابد. در هنگام تولد، غلظت ویتامین B12 در نوزادان 5-3 برابر مادران آنها است. در شیر ترشح می‌شود و غلظت آن در شیر تقریباً معادل غلظت آن در سرم مادر است.
متابولیسم: در کبد متابولیزه می‌شود.
دفع: در افراد سالم که ویتامین B12 را تنها از طریق تغذیه دریافت می‌کنند، حدود 8-3 میکروگرم از این ویتامین در روز در دستگاه گوارش و عمدتاً از راه صفرا ترشح می‌شود و تنها حدود یک میکروگرم آن بازجذب می‌شود.
معمولاً در روز کمتر از 0.25 میکروگرم از طریق ادرار دفع می‌شود. اگر ویتامین B12 بیش از گنجایش پیوند آن در پلاسما ، کبد و سایر بافت‌ها مصرف شود، در خون آزاد خواهد بود تا از طریق ادرار دفع شود.

تداخل دارویی:
عوارض جانبی
قلبی- عروقی: ادم ریوی، نارسایی احتقانی قلب (در اوایل درمان)، ترومبوز محیطی.
پوست: خارش، گزانتم گذرا، کهیر.
چشم: آتروفی شدید اعصاب در بیماران مبتلا به بیماری جذام.
دستگاه گوارش: اسهال خفیف و گذرا.
خون: پلی‌سایتمی‌ورا.
موضعی: درد در محل تزریق.
سایر عوارض: شوک آنافیلاکتیک و مرگ، احساس تورم در تمام بدن، کمی پتاسیم خون.
مسمومیت و درمان
این ویتامین حتی با مصرف مقادیر زیاد معمولاً غیر سمی است.
مکانیسم اثر:
موارد منع مصرف و احتیاط
موارد منع مصرف : حساسیت مفرط به کبالت، ویتامین B12 یا هر یک از اجزای این فرآورده (انجام آزمون داخل پوستی توصیه می‌شود)، آتروفی ارثی عصب بینایی (بیماری Laber) (آتروفی عصب بینایی به عنوان یک اثر جانبی دارو گزارش شده است).
موارد احتیاط : افراد مستعد ابتلای به نقرس (خطر تخریب اسید نوکلئیک افزایش می‌یابد)، بیماری قلبی (خطر افزایش حجم خون وجود دارد).
بعد از شروع درمان با ویتامین B12، غلظت سرمی پتاسیم اندازه‌گیری شود تا از بروز کمی کشنده پتاسیم خون جلوگیری شود.
موارد منع مصرف و احتیاط:
اثر بر آزمایشهای تشخیصی
ویتامین B12 ممکن است موجب بروز نتایج مثبت کاذب برای آنتی‌بادی‌های فاکتور داخلی (که در خون نیمی از بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیسیوز وجود دارد) شود.
مصرف متوترکسات، پیریمتامین و اکثر داروهای ضد عفونی‌کننده، نتایج اندازه‌گیری مقدار ویتامین B12 در خون را بی‌اعتبار می‌سازد.

اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: مکمل.
طبقه‌بندی درمانی: ویتامین (محلول در آب).
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده A (در صورت مصرف‌ بیش‌ از مقدار مجاز روزانه، رده C)
نکات قابل توصیه به بیمار
1- داشتن برنامه غذایی متعادل بسیار مهم است. برای جلوگیری از گسترش تخریب ترکیبی تحت حاد، از اسید فولیک به جای ویتامین B12 (برای جلوگیری از کم‌خونی) استفاده نکنید.
2- از کشیدن سیگار خودداری کنید، زیرا به نظر می‌رسد میزان نیاز به ویتامین B12 را افزایش می‌دهد.
3- بروز عفونت یا بیماری را به پزشک اطلاع دهید، زیرا نیاز به مصرف ویتامین B12 ممکن است افزایش یابد.
4- بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیسیوز، باید درمان با ویتامین B12 را برای تمام عمر ادامه دهند تا از برگشت نشانه‌های بیماری و خطر آسیب برگشت‌ ناپذیر طناب نخاعی جلوگیری شود.
مصرف در كودكان: بی‌ضرری و اثربخشی مصرف ویتامین B12 در کودکان ثابت نشده است. مقدار مصرف مجاز برای کودکان mcg/day 0.5-2 است.
مصرف در شیردهی: ویتامین B12 با غلظتی تقریباً معادل غلظت این ویتامین در خون مادر در شیر ترشح می‌شود. مقدار مصرف توصیه شده در دوران شیردهی mcg/day 4 است.
ملاحظات اختصاصی
1- برای تشخیص سوء تغذیه در بیمار، کسب اطلاع در مورد سابقه تغذیه و مصرف دارو از جمله مصرف فرآورده‌های حاوی الکل، ضروری است.
2- محلول تزریقی ویتامین B12 نباید با محلول دکستروز ، محلول‌های قوی قلیایی یا اسیدی یا مواد اکسیدکننده و احیا کننده مخلوط شود، زیرا ممکن است با تزریق وریدی آنها واکنش‌های آنافیلاکتیک بروز کنند. سازگاری محلول‌های تزریقی باید بررسی شود.
3- علائم حیاتی بیماران مبتلا به بیماری قلبی و بیمارانی که ویتامین B12 تزریقی مصرف می‌کنند، پیگیری شود. نشانه‌‌های بروز ادم ریوی (که ممکن است در اوایل درمان بروز کند) بررسی گردند.
4- بیمارانی که سابقه حساسیت یا استعداد حساسیت به ویتامین B12 دارند، قبل از شروع درمان با مقداری آزمایشی که به‌طور زیرپوستی تزریق می‌شود، مورد آزمون قرار گیرند. حساسیت به ویتامین B12 ممکن است تا هشت سال بعد از درمان بروز کند.
5- پاسخ درمانی به این ویتامین طی 48 ساعت بروز می‌کند که این پاسخ از طریق معیارهای آزمایشگاهی و اثر بر روی خستگی، نشانه‌های گوارشی، بی‌اشتهایی، رنگ ‌پریدگی، التهاب زبان، بد طعم شدن گوشت برای بیمار، تنگی نفس ناشی از فعالیت بدنی، طپش قلب ، تخریب نورولوژیک (پارستزی، کاهش حس ارتعاش و موقعیت و رفلكس‌های عمقی، عدم تعادل اعضای بدن)، رفتار سایکوتیک، فقدان حس بویایی و اختلالات بینایی مشخص می‌شود.
6- پاسخ درمانی به ویتامین B12 ممکن است در صورت وجود عفونت ، اورمی، کمبود اسید فولیک یا آهن یا مصرف همزمان داروهایی که دارای اثر کاهنده فعالیت مغز استخوان هستند، مختل شود. مقادیر زیاد ویتامین B12 ممکن است کم‌خونی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود فولات را بهبود بخشد.
7- انتظار می‌رود تعداد رتیکولوسیت‌ها طی 4-3 روز افزایش یابد و طی 8-5 روز به حداکثر برسد و سپس، هم‌چنان‌که تعداد گلبول‌های قرمز و میزان هموگلوبین تا حد طبیعی افزایش می‌یابد (طی 6-4 هفته)، تعداد رتیکولوسیت‌ها کاهش می‌یابد.
8- غلظت پتاسیم در طول 48 ساعت اول، به‌ خصوص در بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیسیوز یا کم‌خونی مگالوبلاستیک، پیگیری شود. مصرف فرآورده‌های مکمل پتاسیم ممکن است ضروری باشد. دستیابی به روند طبیعی اریتروپوئیز، نیاز گلبول‌های قرمز به پتاسیم را افزایش می‌دهد و ممکن است موجب بروز کمی کشنده پتاسیم در این بیماران گردد.
9- بیماران مبتلا به اختلالات خفیف نورولوژیک محیطی ممکن است به‌طور همزمان به فیزیوتراپی پاسخ دهند. آسیب‌های نورولوژیک که بعد از 18-12 ماه درمان بهبود نمی‌یابند، معمولاً برگشت‌ناپذیر تلقی می‌شوند. کمبود شدید ویتامین B12 که به مدت سه ماه یا طولانی‌تر باقی بماند، ممکن است موجب تخریب همیشگی طناب نخاعی شود.
10- وضعیت هماتولوژیک بیمار در طول زندگی وی به‌طور دوره‌ای پیگیری گردد.

اشكال دارویی:
اشكال دارویی:
Injection: 100 mcg/ml, 1ml, 1000 mcg/ml, 1ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندی فارماكولوژیك: مکمل.
طبقه‌بندی درمانی: ویتامین (محلول در آب).
طبقه‌بندی مصرف در بارداری: رده A (در صورت مصرف‌ بیش‌ از مقدار مجاز روزانه، رده C)
نکات قابل توصیه به بیمار
1- داشتن برنامه غذایی متعادل بسیار مهم است. برای جلوگیری از گسترش تخریب ترکیبی تحت حاد، از اسید فولیک به جای ویتامین B12 (برای جلوگیری از کم‌خونی) استفاده نکنید.
2- از کشیدن سیگار خودداری کنید، زیرا به نظر می‌رسد میزان نیاز به ویتامین B12 را افزایش می‌دهد.
3- بروز عفونت یا بیماری را به پزشک اطلاع دهید، زیرا نیاز به مصرف ویتامین B12 ممکن است افزایش یابد.
4- بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیسیوز، باید درمان با ویتامین B12 را برای تمام عمر ادامه دهند تا از برگشت نشانه‌های بیماری و خطر آسیب برگشت‌ ناپذیر طناب نخاعی جلوگیری شود.
مصرف در كودكان: بی‌ضرری و اثربخشی مصرف ویتامین B12 در کودکان ثابت نشده است. مقدار مصرف مجاز برای کودکان mcg/day 0.5-2 است.
مصرف در شیردهی: ویتامین B12 با غلظتی تقریباً معادل غلظت این ویتامین در خون مادر در شیر ترشح می‌شود. مقدار مصرف توصیه شده در دوران شیردهی mcg/day 4 است.
ملاحظات اختصاصی
1- برای تشخیص سوء تغذیه در بیمار، کسب اطلاع در مورد سابقه تغذیه و مصرف دارو از جمله مصرف فرآورده‌های حاوی الکل، ضروری است.
2- محلول تزریقی ویتامین B12 نباید با محلول دکستروز ، محلول‌های قوی قلیایی یا اسیدی یا مواد اکسیدکننده و احیا کننده مخلوط شود، زیرا ممکن است با تزریق وریدی آنها واکنش‌های آنافیلاکتیک بروز کنند. سازگاری محلول‌های تزریقی باید بررسی شود.
3- علائم حیاتی بیماران مبتلا به بیماری قلبی و بیمارانی که ویتامین B12 تزریقی مصرف می‌کنند، پیگیری شود. نشانه‌‌های بروز ادم ریوی (که ممکن است در اوایل درمان بروز کند) بررسی گردند.
4- بیمارانی که سابقه حساسیت یا استعداد حساسیت به ویتامین B12 دارند، قبل از شروع درمان با مقداری آزمایشی که به‌طور زیرپوستی تزریق می‌شود، مورد آزمون قرار گیرند. حساسیت به ویتامین B12 ممکن است تا هشت سال بعد از درمان بروز کند.
5- پاسخ درمانی به این ویتامین طی 48 ساعت بروز می‌کند که این پاسخ از طریق معیارهای آزمایشگاهی و اثر بر روی خستگی، نشانه‌های گوارشی، بی‌اشتهایی، رنگ ‌پریدگی، التهاب زبان، بد طعم شدن گوشت برای بیمار، تنگی نفس ناشی از فعالیت بدنی، طپش قلب ، تخریب نورولوژیک (پارستزی، کاهش حس ارتعاش و موقعیت و رفلكس‌های عمقی، عدم تعادل اعضای بدن)، رفتار سایکوتیک، فقدان حس بویایی و اختلالات بینایی مشخص می‌شود.
6- پاسخ درمانی به ویتامین B12 ممکن است در صورت وجود عفونت ، اورمی، کمبود اسید فولیک یا آهن یا مصرف همزمان داروهایی که دارای اثر کاهنده فعالیت مغز استخوان هستند، مختل شود. مقادیر زیاد ویتامین B12 ممکن است کم‌خونی مگالوبلاستیک ناشی از کمبود فولات را بهبود بخشد.
7- انتظار می‌رود تعداد رتیکولوسیت‌ها طی 4-3 روز افزایش یابد و طی 8-5 روز به حداکثر برسد و سپس، هم‌چنان‌که تعداد گلبول‌های قرمز و میزان هموگلوبین تا حد طبیعی افزایش می‌یابد (طی 6-4 هفته)، تعداد رتیکولوسیت‌ها کاهش می‌یابد.
8- غلظت پتاسیم در طول 48 ساعت اول، به‌ خصوص در بیماران مبتلا به کم‌خونی پرنیسیوز یا کم‌خونی مگالوبلاستیک، پیگیری شود. مصرف فرآورده‌های مکمل پتاسیم ممکن است ضروری باشد. دستیابی به روند طبیعی اریتروپوئیز، نیاز گلبول‌های قرمز به پتاسیم را افزایش می‌دهد و ممکن است موجب بروز کمی کشنده پتاسیم در این بیماران گردد.
9- بیماران مبتلا به اختلالات خفیف نورولوژیک محیطی ممکن است به‌طور همزمان به فیزیوتراپی پاسخ دهند. آسیب‌های نورولوژیک که بعد از 18-12 ماه درمان بهبود نمی‌یابند، معمولاً برگشت‌ناپذیر تلقی می‌شوند. کمبود شدید ویتامین B12 که به مدت سه ماه یا طولانی‌تر باقی بماند، ممکن است موجب تخریب همیشگی طناب نخاعی شود.
10- وضعیت هماتولوژیک بیمار در طول زندگی وی به‌طور دوره‌ای پیگیری گردد.

برگرفته از : دارونما